Oprowadzanie kuratorskie po wystawie czasowej Poza ramami. Literackie inspiracje w grafice. Adam Mickiewicz Ballady i romanse

Niedziela w Muzeum: Oprowadzanie kuratorskie po wystawie czasowej Poza ramami. Literackie inspiracje w grafice. Adam Mickiewicz Ballady i romanse, 29 maja 2022, godz. 12.00, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego

W ramach cyklu Niedziela w Muzeum kurator ekspozycji Sylwia Zacharz oprowadzi po wystawie Poza ramami. Literackie inspiracje w grafice. Adam Mickiewicz „Ballady i romanse”. 

Wystawa zorganizowana z okazji 200. rocznicy ukazania się Ballad i romansów Adama Mickiewicza. Publikacja ta, wydana w nakładzie jedynie pięciuset egzemplarzy, stała się manifestem i początkiem nowej, romantycznej epoki. Tu bowiem znalazły się dwa najważniejsze ideowo teksty – Romantyczność oraz Przemowa – w których Mickiewicz domagał się miejsca w literaturze dla pieśni gminnej, postulował oryginalność oraz narodowość sztuki, ustalał hierarchię tradycji i nakreślał drogę dla nowej literatury. Tomik, który został przyjęty z wielkim entuzjazmem, był czytany wśród młodzieży, która potrafiła deklamować ballady z pamięci. Entuzjazm młodych, żywe zainteresowanie koryfeuszy literatury to świadectwa bardzo żywej recepcji poezji Mickiewicza. Poetę nazywano w Warszawie „Walterem Scottem litewskim”, a  po lekturze pisano: „poezje Mickiewicza uderzały nasze umysły jak piorun, przylgnęliśmy do nich całą duszą, gardząc wszystkim, co było przed nim. Trudno opisać tego wrażenia uniesienia i zapału, jakie wywarł na młode umysły”. 

Mickiewiczowskie Ballady i romanse niezmiennie pozostają dla potomnym niewyczerpanym dziedzictwem, źródłem natchnień, z którego na przestrzeni wieków korzystało wielu artystów. Do tego grona należał również Stefan Mrożewski zwany „Rembrantem drzeworytu” lub „Czarodziejem rylca”. Stworzył on cykl ilustracji do mickiewiczowskich ballad, który wydał w 1960 roku w nakładzie jedynie 30 egzemplarzy. Na wystawie prezentowane będą ryciny składające się na ten cykl oraz klocki drzeworytnicze, z których powstały odbitki. Każdej ilustracji towarzyszyć będzie plansza z odręcznie napisanym przez Mrożewskiego fragmentem ballady. Ekspozycję wzbogaci portret Adama Mickiewicza wykonany przez Mrożewskiego w 1960 roku w Kalifornii.  Biografię poety przybliżą fotografie, osobiste pamiątki m.in. cygara zapalone przez Mickiewicza i Edwarda Odyńca 5 maja 1830 roku na Wezuwiuszu, maska pośmiertna pisarza oraz pamiątki z krakowskiego pogrzebu poety – srebrne wieńce i szarfy.  

O wyjątkowości oraz znaczeniu Ballad i romansów dla polskiej literatury świadczyć będą prezentowane na wystawie ich różne wydania.

niedziela, 29 maja 2022, godz. 12.00, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego 

Zapowiedź wystawy: Władysław Hasior. Poetyckość rzeczy. , 14 czerwca 2022, godz. 18.00, Muzeum Dialogu Kultur

Władysław Hasior był przede wszystkim rzeźbiarzem, ale wiele z jego prac wymyka się wyłącznie tej jednej klasyfikacji. Działał na pograniczu gatunków sztuki – w indywidualny sposób łączył rzeźbę z malarstwem, inspirował się architekturą, włączał w swoje prace elementy rzemiosła artystycznego. Przede wszystkim jednak tworzył asamblaże, czyli przestrzenne kompozycje, zestawiając przedmioty codziennego użytku z typowym materiałem artystycznym.

Hasior uważał, że przedmioty mogą sugerować w metaforyczny sposób treści, być nosicielami znaczeń: „Każdy przedmiot ma swoją otoczkę poetycką, którą dostrzegają ci ludzie, którzy mają wyobraźnię” (Polskie Radio, 26.02.1995). Jego prace są często wykonane z niepotrzebnych już elementów: kawałków złomu, odpadów, ale ich zdegradowany charakter łączy się jednak z powagą i teatralną symboliką przekazu. To wprowadziło do polskiej sztuki nieznany wcześniej, nowy język. Na odbiorcę oddziałuje to w sposób całościowy, prowokując do „treningu wyobraźni”, dyskusji i refleksji. Według Hasiora to nie wartości estetyczne czy warsztatowa dokładność są najistotniejsze w tworzeniu sztuki, ale obiekt, który staje się dialogiem pomiędzy komunikatem twórcy a wyobraźnią odbiorcy. Dzięki niemu można uaktywniać „swój prywatny kapitał poezji”. Hasior tłumaczył: „Używam materiałów, które znaczą, podszeptują. […] To, że używam do moich rzeźb mydła czy chleba, nie jest demonstracją zuchwałości, lecz fachowo uzasadnioną potrzebą”.

Sztuka Hasiora jest silnie zakorzeniona w tradycjach ludowych. Jego komentarze były jednak podszyte ironią, krytyką ślepego, nadmiernego przywiązania do uzewnętrznionej religijności. Kpił ze śmietnika jarmarcznych dewocjonaliów, obnażając ich prowincjonalną kiczowatość. Ich masowy, odpadkowy wręcz charakter, przeciwstawiany z podniosłą tematyką, w twórczości Hasiora wyrasta niemal do rangi totemu-symbolu o sakralnym charakterze. Przedstawienia były przesadne, wręcz karykaturalne, pompatyczne, ale i prowokujące. Za pomocą szokującego medium mówił o sprawach fundamentalnych dla każdego z nas, prowadząc nieustanny dialog z polską rzeczywistością.

Władysława Hasiora można również określić jako artystę pogranicza: balansował bowiem na styku różnorodnych dziedzin sztuki i równoważył tradycję ze współczesnością. Poruszał tematykę sacrum, ale przez pryzmat przedmiotów codziennego użytku, zestawiał prowincjonalne wyroby podhalańskiej sztuki ludowej z podpatrzonymi podczas wyprawy po Europie Zachodniej nowymi trendami pop-artu, krytykował kicz i patos, nie trzymając się od nich z daleka. Te kontrasty czynią go więc artystą dialogicznym. 


Kurator: dr Artur Ptak

Koordynator: Norbert Dulemba

Czas trwania wystawy: 14 czerwca – 18 września 2022

Muzeum Dialogu Kultur

Dzień Dziecka: tajemnice odnowionego Pałacu, 1 czerwca 2022, godz. 10.00-18.00, Dawny Pałac Biskupów Krakowskich

1 czerwca 2022 od godziny 10 do 18 do odnowionego Pałacu zapraszamy najmłodszych odbiorców sztuki wraz z rodzinami, a także grupy zorganizowane. Przez cały dzień podczas warsztatów odkrywać będziemy tajemnice Dawnego „nowego” Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach, a na zakończenie zaproponujemy wyjątkowe, rodzinne zwiedzanie. 

Tajemnica belkowania Izby Stołowej Górnej

(zajęcia edukacyjne dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych)

Izba Stołowa Górna to najważniejsze pomieszczenie w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich. Można je nazwać oficjalną jadalnią. To właśnie tu znajduje się drewniany strop belkowy. Pierwotnie polichromowany zaskakiwał gości swoją intensywną kolorystyką. Obecnie po konserwacji ponownie odkrywa swoje tajemnice. Uczestnicy, używając lornetek, będą rozpoznawać przedstawienia alegoryczne ukryte na belkowaniu. 

Tapiserie Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach

(zajęcia edukacyjne dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych)

Podczas spotkania uczestnicy zwiedzą zabytkowe wnętrza pałacowe. Prowadzący zwróci szczególną uwagę na odrestaurowane tapiserie m.in. Triumf Ateny i Bitwę nad Granikiem oraz omówi zaprezentowane na nich sceny. Ponadto uczniowie poznają proces tworzenia tkanin wielkoformatowych. Na zakończenie ozdobią poszewkę na poduszkę wybranym motywem z tapiserii.

Rodzinne zwiedzanie o godzinie 17. Uczestnicy otrzymają kartę ze ścieżką edukacyjną, dzięki której wykonując zadania i przyglądając się bliżej wybranym obiektom, poznają ekspozycję stałą Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach.

Zapisy na zajęcia grupowe pod numerem telefonu 660 957 875.

Facebook Muzeum Narodowego w Kielcach Zostań naszym fanem na Facebooku!
mnki.pl

Newsletter jest bezpłatną usługą Muzeum Narodowego w Kielcach. Twój adres email jest wykorzystany wyłącznie w ramach niniejszego serwisu i nie zostanie udostępniony osobom lub podmiotom trzecim. Subskrypcja newslettera jest bezpłatna, niezobowiązująca i w każdej chwili może zostać zakończona.
Aby zrezygnować z subskrypcji newslettera, kliknij tutaj.

Komentarze

Popularne posty