Nowa wystawa w Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego

KOMUNIKAT

Dawny Pałac Biskupów Krakowskich i Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego są niedostępne do zwiedzania z powodu prac remontowych do odwołania. Nadal pozostaje otwarta Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej.

Wystawa plenerowa: "Hetman", dziedziniec Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich, 24 maja 2021 r.

Na dziedzińcu Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich będzie można zobaczyć wystawę plenerową "Hetman" przygotowaną przez Instytut POLONIKA. Ekspozycja przedstawia życie Stanisława Żółkiewskiego. Będzie dostępna do 16 czerwca 2021 r.

Na wystawie znajdują się obrazy, mapy, ryciny i wizerunki Stanisława Żółkiewskiego, pochodzące nie tylko z polskich muzeów i krajowych instytucji kultury, lecz także cenne zbiory z placówek zagranicznych. 

Sporo uwagi poświęcono Żółkwi i jej wspaniałym zabytkom: wyjątkowej kolegiacie pw. św. Wawrzyńca (niegdyś jednym z trzech najważniejszych kościołów Rzeczpospolitej), nagrobkom w kościele dominikańskim (ufundowanym przez Teofilę z Daniłowiczów Sobieską, matkę króla Jana III) czy pamiątkom takim jak płaskorzeźba ze św. Wawrzyńcem i herbem miasta na budynku dawnej elektrowni. Dzięki ścisłej współpracy z muzealnikami z Ukrainy organizatorom wystawy udało się udostępnić rzadkie przykłady poloników. Na szczególną uwagę zasługują dwa obrazy: „Stanisław Żółkiewski przedstawia królowi Zygmuntowi III na sejmie w 1611 r. pojmanych carów Szujskich” przypisywany malarzowi Wazów, Tomaszowi (Tommaso) Dolabelli, z kolekcji w zamku w Podhorcach, obecnie w zbiorach Lwowskiego Muzeum Historycznego oraz „Bitwa pod Kłuszynem”, pędzla Szymona Boguszowicza. Dzieło, które powstało w pierwszej połowie XVII wieku, wraz z trzema innymi, ufundowanymi przez prawnuka hetmana króla Jana III, prezentowane było dawniej w żółkiewskiej kolegiacie, współtworząc niezwykłą dekorację złożoną z monumentalnych obrazów batalistycznych. Dziś znajduje się w dawnym zespole klasztornym kapucynów w Olesku, oddziale Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki.

O Stanisławie Żółkiewskim mówiono, że był rycerzem bez skazy i że jego odwagi starczyłoby dla kilku ludzi. Przed 400 laty brał udział w najważniejszych bataliach Rzeczypospolitej. Wojennemu kunsztowi i sprytowi hetmana zawdzięczamy, m.in. zwycięstwo w bitwie pod Kłuszynem w 1610 roku – mniej liczna husaria rozgromiła wtedy połączone siły moskiewsko-szwedzkie.

Gdy Żółkiewski zginął w potyczce z Turkami i Tatarami pod Cecorą w roku 1620, na jego nagrobku, który stanął w prezbiterium kolegiaty św. Wawrzyńca, wykuto symboliczny cytat z Eneidy: Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor (Powstanie kiedyś z kości naszych mściciel), który później odnoszono do słynnego prawnuka hetmana, króla Jana III z rodu Sobieskich. Żółkiewskiego i jego żołnierzy upamiętniono także na polach ostatniej stoczonej przez niego bitwy. W miejscu śmierci hetmana stanął pamiątkowy słup z łacińskim cytatem z jednej z ód Horacego: Quam dulce et decorum est pro patria mori (Jak słodko i dostojnie jest umrzeć za ojczyznę). Postać hetmana, który bez wątpienia był jednym z najważniejszych ludzi swojej epoki, przez wieki otaczano kultem, a jego wielkim admiratorem był król Jan III. Żółkiewski wsławił się zresztą nie tylko na polu walki. Pozostawił po sobie pamiętnik-kronikę „Początek i progres wojny moskiewskiej”, który jest cennym źródłem dla historyków i badaczy języka polskiego. 

Hetmanowi sprzed czterech wieków zawdzięczamy również powstanie „idealnego miasta” epoki renesansu, czyli Żółkwi, obecnie znajdującej się na terenie Ukrainy.

Kurator wystawy: Wojciech Kalwat 

Realizacja wystawy : Anna Ekielska, Renata Gajowiak, Magdalena Gutowska, Karolina Sałajczyk

Tłumaczenie:  Eva Piotrowska, Iurii Tkachuk, 

Źródło: POLONIKA

 

Fot. Jan Matejko, "Hetman. Batory pod Pskowem", 1872 r., Zamek Królewski w Warszawie

Dziedziniec Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich, do połowy czerwca 2021 r.

Wystawa czasowa: "Poza ramami. Literackie inspiracje w grafice. Dante Alighieri Boska komedia", Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, 27 maja 2021 r.

Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, oddział Muzeum Narodowego w Kielcach, jako instytucja kultury, której zadaniem jest propagowanie światowej sztuki i literatury, z okazji 700-lecia śmierci najwybitniejszego włoskiego poety zwanego „ojcem współczesnego języka włoskiego” przygotowała wystawę ilustracji do Boskiej komedii, w ten sposób wpisując się w – ogłoszone przez włoski rząd – obchody Roku Dantego Alighieri. Na ekspozycji zaprezentowanych zostanie 99 drzeworytów polskiego grafika Stefana Mrożewskiego. Wszystkie grafiki są ilustracjami do Boskiej komedii – poematu należącego do arcydzieł literatury światowej.

Boska komedia to najbardziej znany utwór Dantego. Poeta pracował nad nią od 1308 roku aż do śmierci w 1321 roku. Po raz pierwszy poemat ukazał się drukiem we włoskim Foligno w prowincji Perugia w 1472 roku. Polskiego przekładu dokonano w „Bibliotece Warszawskiej”, w 1853 roku ukazały się fragmenty, wydanie pełne w 1860 roku.

Po raz pierwszy w Polsce o Boskiej komedii wspomniał w Rocznikach, czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego Jan Długosz: „Poeta florencki Dante Aligheri umiera na wygnaniu w Rawennie w 56 roku życia. Ten po ogłoszeniu swego znakomitego, napisanego w rodzinnym włoskim języku dzieła, w którym bardzo ciekawie opisuje niebo, piekło i czyściec, wprowadzając bohaterów cnotliwych i zbrodniarzy, uchodził we Włoszech za godnego pamięci i sławnego”. 

150 lat później – jak pisze Walerian Preisner w swej książce Dante i jego dzieła w Polsce – w Rakowie miała miejsce pierwsza w Polsce próba tłumaczenia Dantego. Ukazał się wówczas przekład na łacinę 23 wersów z XXIV Pieśni Raju. Później fragmenty dzieła tłumaczył Ignacy Krasicki, Adam Mickiewicz. Pełnego opublikowanego przekładu dzieła dokonał w 1860 roku Julian Korsak.

Boska komedia to utwór opowiadający o wędrówce poety przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Raj. Dante wykorzystał tu, funkcjonujący już wcześniej w literaturze starożytnej i okresu średniowiecza, motyw wyprawy do świata (do którego wstęp mają tylko umarli) pozagrobowego. Owa podróż to metafora ludzkiego życia i ludzkiej kondycji. To błądzenie i szukanie odpowiedzi na odwieczne dręczące ludzkość pytania. O sensie utworu mówił sam poeta (w rzekomo autentycznym) liście do Can Grande Scaligera, pisząc, że celem jego było: „Człowieka stojącego jeszcze w tem życiu, ze stanu niedoli wprowadzić do szczęśliwości”.

Miejsce, po którym Dante odbywa wędrówkę, to świat pozagrobowy składający się z trzech części – Piekła, Czyśćca i Raju. Nad bramą Piekła, od którego zaczyna się podróż, widnieje napis: „Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy wchodzicie”. Piekło ma kształt leja, sięgającego środka ziemi, a powstałego na skutek upadku Lucyfera; wraz z przedpieklem składa się ono z 10 kręgów. Czyściec to góra w kształcie stożka zbudowana z tarasów i zwieńczona rajem ziemskim. Raj składa się z rozrzuconych w kosmosie dziewięciu sfer niebieskich, w których panują różne stopnie szczęścia. Nad ostatnią ze sfer znajduje się siedziba Boga.

Boska komedia była i jest źródłem inspiracji dla wielu artystów. Do grona malarzy i grafików, którzy podjęli się trudu zilustrowania dzieła Dantego, należeli m.in. Sandro Botticelli, Federico Zuccari, William Blake, Gustaw Doré czy Salvatore Dali. Równie licznie polska scena artystyczna reprezentowana przez – Miłosza Kotarbińskiego, Konstantego Brandla, Jerzego Panka, Grzegorza Bednarskiego oraz Stefana Mrożewskiego – przedstawiała swoje interpretacje włoskiego poematu.

Stefan Mrożewski, polski grafik, artysta zwany „Czarodziejem rylca”, tworzący w technice drzeworytu sztorcowego, zdecydował się na pełne zilustrowanie dzieła Dantego. Przyjął on zasadę ilustrowania każdej z pieśni jednym drzeworytem. Wybierał z tekstu tę scenę, która według niego była najbardziej wymowna czy też może interesująca i ją obrazował. Tak powstało 99 grafik (34 do Piekła oraz po 33 do Czyśćca i Raju). Ilustracje powstawały przez ponad trzydzieści lat, artysta pracował nad nim od 1938 roku do 1969 roku.

Czas trwania wystawy: 27 maja – 26 listopada 2021 

Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego

kurator: Sylwia Zacharz

koordynator: Paulina Bies

Zapowiedź wystawy: "Nikifor", Muzeum Dialogu Kultur, 17 czerwca 2021

Wystaw prac malarskich Nikifora Krynickiego, właściwie Epifaniusza Drowniaka. Nikifor był artystycznym samoukiem, zaliczany jest do grona najwybitniejszych na świecie malarzy naiwnych - prymitywistów. Urodził się prawdopodobnie 21 maja 1895 roku w Krynicy, z którą przez całe życie był mocno związany, mieszkał tam i tworzył. 

Dorobek Nikifora liczy kilkadziesiąt tysięcy prac. Malował na skrawkach papieru, kawałkach tektury, opakowań i zeszytów. Jego pracownią przez lata był murek w centrum Krynicy, na którym rozkładał podręczną pracownię malarską – przenoszone w walizce farby, pędzle, kredki i kawałki papieru. Tematyka jego twórczości to przede wszystkim autoportrety i panoramy Krynicy, z jej willami, cerkwiami lub innymi popularnymi budynkami. Niedoceniany przez większość swojego życia, pod koniec życia zasłynął jako malarz naiwny.

Wystawa w Muzeum Dialogu Kultur, oddziale Muzeum Narodowego w Kielcach, będzie liczyć ponad 40 różnorodnych prac malarskich Nikifora, pochodzących zarówno ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, jak i Muzeum Narodowego w Kielcach.

Czas trwania wystawy: 17 czerwca – 29 sierpnia

Kurator: dr Artur Ptak

Koordynator: Norbert Dulemba

MNKi - miejsce spotkań

Muzeum Narodowe w Kielcach od 4 maja 2021 roku znów jest dostępne do zwiedzania z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i reżimu sanitarnego.

W związku z tym zapraszamy na spotkanie z:

Trzema wybitnymi malarzami – Stanisławem Witkiewiczem, Henrykiem Siemiradzkim i Kazimierzem Pochwalskim, którzy odegrali znaczącą rolę w życiu Henryka Sienkiewicza, na nowej wystawie czasowej w Oblęgorku:
Zapiski przy sztaludze. Przyjaźnie Sienkiewicza w świecie malarskim - https://mnki.pl/pl/dla_zwiedzajacych/wystawy_czasowe/aktualne/pokaz/100,zapiski_przy_sztaludze

 

Twórcami katedry ormiańskiej we Lwowie, Henrykiem Rosenem i postaciami przedstawionymi na freskach zdobiących wnętrze katedry na wystawie w Muzeum Dialogu Kultur:

Katedra ormiańska we Lwowie - http://mnki.pl/.../pokaz/98,katedra_ormianska_we_lwowie

Kobietą w czerwieni pędzla Konrada Krzyżanowskiego, która dołączyła do dziewczynki w czerwonej sukience, rodziny Borchów, Elizy Pareńskiej i innych postaci z naszej Galerii:

Wirtualne spacery - http://mnki.pl/.../galeria_malarstwa_polskiego_i...

Poza tym:

- Spacer po wiosennym ogrodzie włoskim i parku Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku

- Dla chcących się wyciszyć i w spokoju pokontemplować sztukę – barokowe wnętrza Dawnego Pałacu Biskupów Krakowskich.

- O bohaterkach, aktywistkach czy odważnych dziewczynach, które włączały się w walkę na rzecz równości płci, bez względu na pochodzenie, wyznawaną religię czy status społeczny na rozszerzonej niedawno wystawie stałej w Muzeum Dialogu Kultur.

- A dla najmłodszych polecamy ekspozycję „Historia motoryzacji w miniaturze”, na której prezentujemy ponad 200 modeli samochodów pochodzących z wytwórni amerykańskich, europejskich czy krajów byłego bloku wschodniego.

 

REGULAMIN ZWIEDZANIA - https://mnki.pl/pl/dla_zwiedzajacych/regulamin_zwiedzania

 

Godziny otwarcia:

Dawny Pałac Biskupów Krakowskich: wtorek - niedziela godz. 10.00 - 18.00 (poniedziałek - nieczynne)

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku: wtorek - niedziela godz. 9.00 - 17.00 (poniedziałek - nieczynne)

Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego: poniedziałek - piątek godz. 8.00 - 16.00, niedziela - godz. 8.00 - 16.00 (sobota - nieczynne)

Muzeum Dialogu Kultur: poniedziałek - piątek - godz. 8.00 - 16.00, niedziela - godz. 10.00 - 18.00 (sobota - nieczynne)

Facebook Muzeum Narodowego w Kielcach Zostań naszym fanem na Facebooku!
mnki.pl

Newsletter jest bezpłatną usługą Muzeum Narodowego w Kielcach. Twój adres email jest wykorzystany wyłącznie w ramach niniejszego serwisu i nie zostanie udostępniony osobom lub podmiotom trzecim. Subskrypcja newslettera jest bezpłatna, niezobowiązująca i w każdej chwili może zostać zakończona.
Aby zrezygnować z subskrypcji newslettera, kliknij tutaj.

Komentarze

Popularne posty